در باره شخصیت تابناک ابوابراهیم موسی ابن جعفر(ع) سخن‌ها فراوان گفته شده و حتی در میان روایات رسیده از اهل سنت، صفات برجسته‌ای دستگیری ضعیفان و گرفتاران، نیایش‌های پر از اشک و آه شبانه آن انسان کامل به درگاه الهی، سخاوت، بردباری و رواداری آن اسوه خجسته نسبت به مخالفان خویش، اخبار متعددی نقل شده است
اندیشه امام کاظم (ع) در مورد انفاق در راه خدا این گونه است، من ایقن بالخلف جاد بالعطیه. [۱] «هر کس یقین به جایگزینی داشته باشد نیکو بخشش میکند.» هنگامی که شخص باور دارد خدا بهتر از انفاق او جایگزین میکند تلاش میکند از بهترین اموال و محبوب ترین آنها در راه خدا انفاق کند تا به مقام پاکی و وارستگی ازدنیا برسد، لن تنالو البر حتی تنفقوا مما تحبون. [۲] «به نیکی نمیرسید (انسان نیک نخواهید بود) مگر هنگامی که از آنچه دوست میدارید انفاق کنید.» این اندیشه شفاف عترت و امام کاظم (ع) در مورد انفاق است. اینک رفتار موسی بن جعفر (ع) را در این راستا بررسی میکنیم.
× امام کاظم علیه السلام: «اذا وعدتم الصغار فاوفوا لهم فانهم یرون انکم انتم الذین ترزقونهم » . عدة الداعی، ص 75 .
هنگامی که به کودکان وعده دادید به آن پای بند و وفادار باشید زیرا آنها گمان می کنند که شما روزی رسان آنها هستید (و بدین سان در بزرگی به روزی رسان واقعی و خدای خود خوش گمان خواهند شد) .
روزه نقش مهم در تعالی روحی و فاصله گرفتن از وابستگیها و خواهشهای نفسانی دارد. روزهداری با خودداری از خواهشهای نفسانی، پیروزی فطرت پاک انسان را بر طبیعت خشن و زیادهطلب خویش همراه دارد. روزهداری در نبرد سنگین فطرت و طبیعت انسانی به چیره شدن فطرت بر طبیعت کمک مینماید. روزهداری با کنترل خواهشهای نفسانی، تعادل روحی و روانی در انسان ایجاد مینماید. به همین خاطر یک دوازدهم ایام سال را خدای سبحان برای بهره وری از ثمرات روزهداری لازم و واجب نموده است.
لیکن به لحاظ نقش مهم و محوری روزه در خودسازی انسان، فرزانگان و افراد بلند پایه به این مقدار بسنده نمیکنند، بلکه تلاش میکنند در هر فرصت ممکن از این روش بهره گیرند. رسول الله (ص) نه تنها ماه رمضان بلکه سه روزه هر ماه و نیز شعبان را به طور پیوسته روزهدار بودند. [۱] و نیز در بین ایام سال هماره از این فضیلت بهره میجستند. اینک در روش و سیره امام کاظم (ع) این فضیلت را مشاهده میکنیم که حضرت بیشتر روزها روزهدار، و شبها شب زندهدار بودند، یصوم النهار فی اکثر الایام، یصوم فی النهار و یقوم فی اللیل، و یقع النهار متصدقا و صائما. [۲] «بیشتر روزها روزه بودند. روزها، روزهدار و شبها، شب زندهدار بودند. روزها هماره روزهدار و به امور اجتماعی و اقتصادی دیگران میپرداختند».
زمینه سازی برای انجام ظهور و دولت عدل جهانی یکی از برنامه های اصلی اهل بیت (علیه السلام) از وجود مقدس پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) تا امام حسن عسکری بوده است که به اشکال مختلفی مردم را نسبت به چنین مقاله ی مهم ‘ آگاهی و بشارت می دادند .
امام هفتم حضرت موسی ابن جعفر نیز با بیانات و فرمایشات گوهر بار خویش از ابعاد مختلف مساله مهدویت پرده برداشته و ما را در شناخت هر چه بیشتر آن دوران یاری نموده اند که به گوشه هایی از آن می پردازیم .
